| Men
vraagt ons wat ... |
Geachte A.W.-redactie,
Mijn aquarium wordt geteisterd door een slakkenplaag! Er zitten er honderden in, die zich lustig te goed doen aan de planten. Ik ben naar de aquariumwinkel gestapt voor een slakkenverdelgingsmiddel. Toen ik thuis kwam en de gebruiksaanwijzing doornam zag ik dat het middel aangemaakt is op basis van koper. Ik vraag me af of het wel veilig is voor de planten en de vissen, want ik heb me altijd laten vertellen dat koper in een lage dosering ontsmettend werkt maar de planten kan beschadigen. Klopt dit of kan ik het slakkenbestrijdingsmiddel veilig aanwenden?
R.S. - Zwijndrecht |
Eigenlijk zouden alle "bestrijdings"- of "verdelgings"middelen uit onze wereld moeten gebannen worden. Producten om andere levende wezens op grote schaal naar het leven te staan zijn toch wel de laatste dingen die we als natuurbewuste aquarianen moeten aanschaffen om onze levende have "ten dienste" te zijn! Toch zijn er in dierenspeciaalzaken behoorlijk wat van die spullen voorhanden om slakken, algen en andere "plagen", die door onze eigen stommiteiten de kop opsteken, onder de duim te krijgen. Zoals steeds heeft elke plaag ook een oorzaak. Een plaag onder controle krijgen moet derhalve steeds minimaal twee handelingen inhouden: het opsporen van de oorzaak en het aanpassen van factoren die ervan aan de basis liggen. Vernietigen en verwijderen van de "plaaggeesten" zou hier nog op kunnen volgen maar aangezien dit meestal chemische ingrepen zijn doen ze uiteindelijk meer kwaad dan goed.
Slakken doen in uw aquarium alleen maar nuttige dingen. Als U er tenminste zorg voor draagt dat soorten zoals de poelslak (Lymnaea pallustris) of de grote vijverslak (Lymnaea stagnalis) niet met het vangen van levend voer in uw plantenaquarium terechtkomen. Deze dieren vinden kennelijk de zachte tropische waterplanten een lekkernij en aarzelen dan ook niet om in uw plantenbestand te happen.
Gyraulus laevis, het rode posthoorntje wordt doorgaans maar 7-8 mm groot, maar kan zich in een té rijk bevoederd aquarium massaal ontwikkelen, zoals hier. De vraatbeschadiging aan de planten is telkens in de oudste bladeren van de bladrozetten.
Foto: Peter de Batist. |
Het rode posthoornslakje (Gyraulus laevis) en het levendbarend puntslakje (Melanoiodes tuberculata) (zie A.W. 49/11:279) m.a.w. de "gewone" aquariumslakken beperken zich tot het afbreken van de oude bladeren van uw aquariumplanten - lees: de buitenste bladeren van bladrozetten of de onderste bladeren van stengelplanten - en het verkleinen hiervan tot materiaal dat door protisten en bacteriën verder kan afgebroken worden. Dat is hun schakel in het geheel van de aquariumecologie. In een heel zuiver gehouden aquarium, dat wekelijks wordt afgeheveld staan ze nagenoeg alleen voor deze belangrijke taak. Als U het niet zo nauw neemt met het afhevelen van de bodem, dan ontwikkelen zich hierop snel andere organismen zoals kleine kreeftachtigen, wormen en eencelligen (Protista) die de slakken daarbij helpen. Normaal komen slakken dus niet aan uw planten behalve dan aan de bladeren die door de plant zelf al opgegeven werden. Ik vermoed dat slakken zintuigen hebben waardoor ze dat vroeger dan wij te weten komen.
Misschien gaat er bij U nu een belletje rinkelen en gaat U dat even nakijken in uw aquarium? Inderdaad, alleen slakken op de oudere bladeren.
Nu nog even verklaren hoe U aan zóveel slakken komt. Die overvloed staat namelijk in verband met de hoeveelheid voeder die U aan uw vissen verstrekt. Als er rijkelijk met droogvoer wordt gewerkt dan staken de slakken hun plan-tensloperij en gaan ze eerst die gemakkelijk verteerbare vlokken opwerken. Een goede zaak overigens want ze beschermen uw aquarium zo tegen een ammonium- of nitrietpiek die misschien wel dodelijke slachtoffers kan maken. De keerzijde is natuurlijk dat ze zich op zo'n dieet zullen voortplanten als konijnen. Dit wordt door de constante temperatuur van 20-24 °C nog in de hand gewerkt.
De oplossing van uw probleem is dus vrij eenvoudig. Stop met het geven van droogvoer en schakel over op diepvriesvoeder en vooral op kleinere hoeveelheden. Er kunnen namelijk alleen maar zoveel slakken in uw aquarium in leven blijven als er voeding beschikbaar is. Als die voedselbron wordt teruggeschroefd dan moeten de slakken weer hun oude taak opnemen en dan zal blijken dat er absoluut niet genoeg voor iedereen voorhanden is. Alleen de sterksten zullen zich nog voortplanten en de legsels zullen ook in aantal en volume minderen: mechanismen die in de natuur voor zulke gevallen voorzien zijn.
Tot slot wil ik U wel gelijk geven met uw argwaan wat betreft koper. Het is inderdaad beter dergelijke behandelingen te beperken tot quarantaine-aquaria. Om van het merendeel van uw slakken af te raken bestaan er wel enkele trucs. Een schijfje aardappel aan een draadje of een plankje met bloed instrijken en dat dan omgekeerd op het water laten drijven lezen we soms in de aquariumboeken. Ik heb evenwel nog een handiger middeltje voor U: zet een glazen bokaal met een brede hals in uw aquarium. Doe daarin een vijftal "Sanal" tabletten. Sanal is een gistpreparaat in tabletvorm voor honden en katten dat in elke goede dierenspeciaalzaak te vinden is. De tabletten vallen na een tijdje uit mekaar en ze hebben een onweerstaanbare aantrekkingskracht op slakken. U hoeft dan alleen maar het bokaaltje uit het aquarium te halen. Gooi ze niet weg. Misschien kunt U er iemand anders plezier mee doen. |
|
