| Men
vraagt ons wat ... |
Geachte A.W.-redactie.
Ik heb last van Blauwe Alg. Een lichte blauwachtige schijn die de bodem van het gehele aquarium bedekt en zo langzaam omhoog kruipt langs de ruiten. Afwassen met de algenmagneet gaat prima maar amper 2 uur later zie ik reeds terug die blauwe schijn. Als U het mij vraagt zijn dit dieren en geen wieren! Onlangs had iemand uit de vereniging de blauwe alg weg gekregen door eenvoudig een Gro-lux lamp te vervangen door een witte lamp. Toen ik dat bij mij deed lukte dat niet. Er gebeurde niets speciaals en ik begrijp dus echt niet waarom. Heb ik dan een speciaal soort blauwe alg?
Omdat U na mijn telefoontje meteen suggereerde dat het filtersysteem onvoldoende zou functioneren heb ik dat helemaal voor U uitgetekend. Het zou mij evenwel verwonderen want precies om de capaciteit ervan te verhogen heb ik die op aanraden van een clublid verdubbeld (fig. 1). Beter kan het volgens mij niet.
J.D.B. - Waarloos. |
Het hangt er maar vanaf wat je met verdubbelen van de capaciteit bedoelt. Wat U heeft gedaan is het verdubbelen van de filtermassa! Had U tegelijkertijd ook de capaciteit van de pomp opgevoerd, dan was dat correct geweest. Nu probeert U met hetzelfde pompvermogen het water door een zo groot mogelijke filtermassa te trekken. U maakt de fout pompcapaciteit met filtercapaciteit te verwarren. Wat U wilt bereiken kan alleen wanneer U een pomp hebt waarvan de schoepraderen gebogen zijn en met een toerentalregelaar uitgerust is. Momenteel is er in de aquaristiek, bij mijn weten, geen enkele firma die dergelijke pomp op de markt heeft.
Pompcapaciteit wordt steeds uitgedrukt in 2 verschillende grootheden: de capaciteit in liter per uur en de opvoerhoogte in meter. Beide worden bepaald door diverse factoren: de grootte, de vorm en de snelheid van het schoepenrad; de luchtdruk op het water en de hoogte van de waterkolom. Meestal staan deze twee waarden op het pomphuis vermeld en worden ze gemeten, in onbelaste toestand, in een vloeistof (water, of een andere vloeistof met gelijke densiteit). Bij het bouwen van aquariumfilters hebben de constructeurs blijkbaar naar een veilig en prijsgunstig alternatief gezocht. De zware professionele pompen die in de aquacultuur worden gebruikt waren hiervoor duidelijk ongeschikt. Toch zou een pomp met regelbaar toerental in uw geval wonderen kunnen verrichten. De constructeurs van filterpotten hebben echter gekozen voor lichte, goedkope, pompen met een plastic schoepenrad, met rechte schroefbladen. In de pompen van de eerste generatie werd een elektronische oververhittingsbeveiliging ingebouwd. Bij de meer moderne pompen, die in epoxyhars worden gegoten, werd hiermee voor absolute elektrische veiligheid gekozen. De stator (het door 2 fasen opgewekte draaiveld) binnenin het motorhuis is hierdoor volledig afgesloten van het water. De rotor met schoepenrad is eigenlijk een magneet, die het opgewekte draaiveld volgt, en draait rond een keramische as. De koeling geschiedt hier via het omringende, zich verplaatsende, water. Blijft het water stilstaan of draait de pomp droog, dan stijgt de temperatuur en breekt de keramische as. We horen dat aan de pomp die dan een rammelend geluid maakt. Het is daarom wenselijk minstens één as in reserve te houden.
Nog kenmerkend voor de pompeigenschappen van een "potfilter" is dat de pomp opgesteld is achter het filtermateriaal. Op die manier wordt het water door de filtermassa gezogen. Normaal lukt dat niet zo goed op die manier. Omdat het hele filterapparaat opgesteld wordt op de grond naast het aquarium (foto 1) heeft het de massa, en dus het heveleffect, van de waterkolom in de aanzuigbuis mee. Dat stuwt, onder invloed van de zwaartekracht, langs onder in de filterpot en helpt de pomp in niet onbelangrijke mate het water, met weinig drukverlies, terug in uw aquarium te pompen. Tenminste als de filtermassa niet dichtgeslibd is. Als dat gebeurt wordt er namelijk niet meer gefilterd en zoekt het water zijn weg langs de zijkanten (fig. 2)!
Kunt U zich nu al voorstellen wat er gebeurt als deze situatie in de eerste filterpot ontstaat? Het is niet moeilijk om te berekenen hoeveel (of liever: hoe weinig) gefilterd water uw aquarium uiteindelijk bereikt (fig. 3). Bovendien merk ik dat er in uw hele systeem drie "snelkoppelkranen" zijn ingebouwd. Ongetwijfeld om op regelmatige tijdstippen één van beide filterpotten te kunnen schoonmaken, wat als een positief argument voor dit soort opstellingen gepredikt wordt. Die zorgen echter stuk voor stuk ook nog eens voor een capaciteitsverlies (de verliescoëfficiënt K voor dat type kranen is 0,24) en verder ook nog eens alle "elleboogjes" en "koppelstukken" die U gebruikt hebt. Neen, volgens mij staat het buiten kijf dat uw filtersysteem gerationaliseerd moet worden om een betere afbraak van ammonium naar nitraat te realiseren. In dat opzicht is blauwe alg - ik heb dat reeds eerder gezegd en ik zal het blijven herhalen - een soort levensverzekering voor de vissen. Hij belet namelijk dat het ammonium hogere en gevaarlijkere waarden gaat aannemen in het aquarium. De enige juiste reflex is het rationaliseren van uw filtersysteem en dan zult U merken dat de blauwe alg gewoonweg vanzelf verdwijnt.
Van een zelfde aard zijn problemen met een filterpot opgesteld naast het aquarium (foto 2). We hebben dan een gereduceerd heveleffect en de zwaartekrachtwerking speelt nagenoeg geen rol meer bij deze opstelling. De pomp moet het zuigen door de filtermassa en het terug stuwen naar het aquarium volledig alleen doen. Bij een elektriciteitspanne start het filter niet meer vanzelf! Dat is wél het geval met de opstelling onderaan zoals op foto 1. Ik heb zo in één jaar 4 keer de thermische beveiliging (het was een oud type filter!) moeten vervangen.
Wat tenslotte het succes van een lampwissel bij een collega betreft: een lamp met een hogere lichtintensiteit en vooral veel groeilicht, zal zorgen voor een "push" bij de planten wat een zuurstofoverschot kan veroorzaken. Het effect daarvan is echter aan zoveel factoren gebonden dat we dit zeker niet als een geijkte procedure, om blauwe alg onder controle te krijgen, kunnen naar voren schuiven. |
Foto 1 - De filter op de grond plaatsen kan. |
Foto 2 - Naast een aquaterrarium opgestelde filterpotten. Een te mijden opstelling. |
|
|
