| Men
vraagt ons wat ... |
Geachte A.W.-redactie,
Ik heb met interesse de "men vraagt ons..." van september 1998 gelezen. Toch wilde ik hierover enkele opmerkingen kwijt.
Ten eerste heb ik indertijd een nieuw filter aangekocht dat werd geleverd met een keramisch asje uit twee gelijke delen. Iemand die zo'n filter koopt en dit zonder "demontage" in werking stelt, kan zich bij de eerste kuisbeurt de vraag stellen of dat "ding" nu gebroken is of uit twee helften bestaat (bestond).
Ten tweede stelt U op een bepaald moment dat een stilstaande pomp naast het aquarium minder gemakkelijk zou (her)starten dan één onder het aquarium. Ik wil hier toch opmerken dat wat de aanvoerdarm aan watervolume bevat om te "stuwen", de uitlaatdarm eveneens bevat dat moet "gestuwd" worden, waarbij - in stilstand - deze beide krachten nagenoeg gelijk zijn maar tegengesteld en mekaar dus opheffen. Het is dan ook de opvoerkracht van de pomp die voornamelijk het verschil maakt en niet de hoogte (diepte) van de opstelling. Bovendien is er bij een stilstaande pomp van een heveleffect geen sprake en is het, nogmaals, het opvoervermogen van de pomp, dat bij het starten het watervolume in de uitlaatdarm omhoog moet kunnen stuwen! Dat alles geldt na het stilvallen van de pompen (bijv. na een elektriciteitspanne) voor beide opstellingen. Mijn idee is dus dat - althans met de pompen die ik gebruik - het probleem "theoretisch" hetzelfde is. Indien toch verschillend moet, mijns inziens, de filterpomp van de naast het aquarium opgestelde filter een kleiner volume opstuwen om terug te starten, dan de onder het aquarium opgestelde filterpomp. Het zal, volgens mij, dan ook de naast het aquarium opgestelde filterpomp zijn die gemakkelijker herstart en niet omgekeerd zoals U laat uitschijnen in uw "Men vraagt...". "Cru" gesteld zou men, met uw stellingname, de pomp best zo diep mogelijk plaatsen. De handleiding raadt ons dat echter af om dezelfde reden en geeft dan ook een max. opvoerhoogte op.
Mag ik U desondanks proficiat wensen met deze leerrijke artikelenreeks en jullie periodiek in het algemeen.
H.d.J. - Willebroek |
Wat uw eerste opmerking betreft hebt U zeker gelijk. Toen de eerste types van in epoxy gegoten motorhuizen in de handel kwamen bestond het keramische asje inderdaad uit twee delen. Later werden ze vervangen door een as uit één stuk die door het gerammel verried dat de pomp overbelast geweest is. De asjes van dat oude type zijn overigens nu nog steeds in het vervangstukken-assortiment van de fabrikant opgenomen.
Uw tweede opmerking vereist een genuanceerd antwoord. Vooreerst zijn er verschillende "symptomen" die mijn stelling van een onder het aquarium geplaatst potfilter ondersteunen.
Om te beginnen is dat concept reeds van het begin af door de bouwers van deze pompen in het systeem geconcipieerd. Dit merken we in de gebruiksaanwijzingen, de reclamebrochures en algemene handleidingen zoals ze o.a. door Eheim worden uitgegeven. Dat houdt in dat de opvoerhoogte van de pomp daarop berekend is. Slechts één enkele maal staat het filter er naast getekend maar dat is dan duidelijk om plaats te sparen en om de aandacht op een ander probleem te vestigen.
Verder merkt men dat ook aan andere zaken. Aquariummeubelen van diverse fabrikanten hebben speciale gaten in de zij- of achterwand om de filterslangen naar het, onder het aquarium opgestelde, potfilter te leiden. Nooit wordt een meubel zo geconstrueerd dat het potfilter ernaast opgesteld wordt.
Toch zijn er heel wat mensen die een klein aquarium op een kast plaatsen met dan een potfilter ernaast en bovendien zijn er heel wat liefhebbers-knutselaars die zelf een kast omheen hun aquarium bouwen en daarbij opteren voor een potfilter naast het aquarium omdat dat stukken gemakkelijker is bij het schoonmaken (fig. 1).
 |
Nu gaat dat best met een spiksplinternieuw filter. Maar wanneer dat reeds enige jaren draait en de stator reeds heel wat van zijn initiële kracht verloren is, beginnen de problemen. Daardoor kan ik eigenlijk ook stellen dat de praktijk op overtuigende wijze mijn stelling heeft bewezen: problemen met gebroken assen komen nagenoeg uitsluitend voor bij filters die naast het aquarium staan opgesteld. Dat heb ikzelf meermaals ondervonden toen ik vroeger, voor de komst van de dompelpompen, de vijvertjes van aquaterraria via een potfilter liet filteren: bij elke elektriciteitspanne was dat een doorgebrande smeltveiligheid.
Bij het behandelen van filterproblemen is het verplaatsen van het filter naar onder het aquarium daarom voor mij een standaardprocedure geworden.
Wat uw theoretische stelling betreft, dat een filter naast het aquarium beter terug zal starten dan een filter onder het aquarium, die kan ik op dezelfde praktische manier ondermijnen: ik heb verschillende malen de stroom uit en aan geschakeld bij beide opstellingen. Er was geen enkel probleem om het laaggeplaatste filter terug op gang te krijgen. Bij de andere opstelling lukte het slechts 3 van de 5 keren, mét een schoongemaakt filter. Met een vuil of verstopt filter is dat zeker nog problematischer!
Hoe meer ik hierover nadenk, hoe logischer het idee van het heveleffect blijkt. De druk, uitgeoefend door de waterkolom in de aanvoerslang moet namelijk bij de kracht van de pomp bijgerekend worden en is dan groter dan de te overwinnen druk in de uitstroomslang. Logischerwijze is dat dus hetzelfde op een kleinere afstand maar wanneer de afstand groter is, is ook de kracht groter. Experimenteer zelf maar eens met een hevel als U water ververst. De kracht van de straal wordt groter als de emmer op de grond staat en kleiner als U de emmer op een stoel plaatst. Het is dié extra druk die bij uw pompcapaciteit gevoegd wordt
Tenslotte werd ik recent nog met een dergelijk probleem geconfronteerd waarbij de eigenaar ook nog extra lucht via de uitstroombuis in het aquarium liet circuleren (fig. 2). Hij kloeg eigenlijk over luchtbellen die zich, zeer regelmatig, bovenaan in het potfilter vormden. Ook dit is een probleem dat door de geringere druk in de aanvoerbuis veroorzaakt wordt. De luchtbelletjes in het aquarium worden namelijk mee het filter ingezogen en verzamelen zich daar tenslotte bovenaan de filtermassa. Alleen door het filter schuin te houden kunnen ze geleidelijk ontsnappen. Met een opstelling onder het aquarium komt dat fenomeen nagenoeg nooit voor. De luchtbelletjes worden er vanzelf uitgedrukt. |
|
