| Men
vraagt ons wat ... |
| Sommige problemen ontpoppen zich tot een echt vervolgverhaal. Meestal is de eigenaar (van het probleem) dan reeds van de ene winkel naar de andere gependeld en vandaar misschien naar één, of meerdere verenigingen en heeft hij van alle goedbedoelde "goede raad" een paar druppeltjes in zijn aquarium gemengd. Ik merk dan dat heel wat dogma's hardnekkig in stand worden gehouden, zowel door de handel als door de verenigingen. De betrekkelijk eenvoudige aquariumecologie wordt daar nog steeds onderkend. Het begon met deze brief: |
Geachte Redactie,
Ik heb 2 jaar terug een bioblok aquarium van 140 x 35 x 60 cm hoog gekocht. Van het begin af had ik last van algen. De winkelier raadde me af om met algendodende middelen te werken en stelde me voor om een CO2- installatie te monteren. Met de automatische sturing erbij kostte me dat het dubbele van mijn aquarium. Maar ik bleef last van algen hebben. De planten groeiden niet of nauwelijks. Ik wil zo snel mogelijk van die problemen af! Uiteindelijk wil ik een goed beplant aquarium met enkele diskussen en een schooltje kardinaalneons. Omdat men mij in de winkel eigenlijk niet hielp ben ik bij een club terecht gekomen. De raad die ik daar kreeg heeft tot op heden niet veel veranderd. Als bodem gebruik ik zeer fijn wit zand, maar er komen zwarte plekken in en de planten die daar in de buurt staan kwijnen helemaal weg en krijgen zwarte wortels. Het aquarium wordt met 2 lampen verlicht gedurende 13 uren. In de club vertelde men mij dat zo'n hoog bioblokfilter slecht filtert en daarom heb ik een potfilter bijgezet. Bijgevoegd stalen van het aquariumwater, de uitstromer van de potfilter en de uitstromer van het bioblok, alsmede enkele plantjes met algen en een bodemstaal met zwart zand. De filters zijn opgesteld volgens het bijgevoegde schema (fig. 1).
S.v.d.B. - Wilrijk
 |
|
Uw algenbestand bestaat uit het baardalgcomplex (Cladophora glomerata, Compsopogon coeruleus, Audouinella
| Analyse van de diverse stalen leerde ons het volgende: |
| |
Aquarium |
Potfilter |
Bioblok |
Bodem |
| pH |
7,4 |
7,4 |
7,4 |
|
| GH |
6°dH |
6°dH |
6°dH |
|
| KH |
3°dH |
3°dH |
3°dH |
|
| Calcium |
43 mg/l |
43 mg/l |
43 mg/l |
|
| Magnesium |
0 mg/l |
0 mg/l |
0 mg/l |
|
| Ammonium |
0,35 mg/l |
0,40 mg/l |
0,35 mg/l |
|
| Nitriet |
0,02 mg/l |
0,02 mg/l |
0,02 mg/l |
|
| Nitraat |
13 mg/l |
16 mg/l |
20 mg/l |
|
| Fosfaat |
1,5 mg/l |
1,5 mg/l |
1,5 mg/l |
|
| Ijzer |
0 mg/l |
0 mg/l |
0 mg/l |
|
| Zwavelwaterstof |
|
|
|
+++ |
violacea) samen met een behoorlijk aandeel blauwe alg (Oscillatoria splendens). Wat me eerlijk gezegd niet erg verwonderde. Zolang uw bioblok in werking blijft zal hij ammonium blijven produceren. De enige manier om dat bioblok wat op te peppen is de werking ervan te combineren met een Oxydator®. Opgesteld in het eerste (lege) filtervak of vlak voor de instroomstrook. Persoonlijk zou ik een dergelijk filter er gewoon meteen uitsnijden en volledig op een potfilter draaien. Verder zou ik u willen aanraden de uitgang van deze filters beide in dezelfde richting te laten stromen en ze meer naar het midden toe te richten zodat u wat meer circulatie in het aquarium zelf krijgt. Dat wat betreft de blauwe alg. Het verschijnen van de andere algen hangt samen met andere gebreken. Vooreerst de bodem. Hij is uit slechts één korrelgrootte samengesteld. Voeg daarom zo snel mogelijk zand en kiezel toe met andere korrelgroottes (van 1 tot 8 mm). Bovendien duidt het zwart worden van uw bodem op de aanwezigheid van zwavelwaterstof. Deze giftige stof ontstaat wanneer organisch materiaal anaëroob afgebroken wordt in een bodem met een heel kleine korrelgrootte en kan eenvoudig aangetoond worden met een strookje loodacetaatpapier. Het is onmogelijk planten te laten groeien in dergelijke vergiftigde bodem. Twee redenen dus om uw bodem eens goed onder handen te nemen. Verder toont uw wateranalyse een acuut gebrek aan magnesium. Het is dus logisch dat uw planten niet groeien. Dit wordt nog versterkt door uw hoge waterkolom. De hoeveelheid licht (intensiteit x belichtingsduur) kan eigenlijk de bodem van het aquarium nauwelijks bereiken. U kunt dat enigszins verhelpen door uw lampen dichter tegen het wateroppervak te brengen òf door uw bodem te verhogen. Daar u toch wat met uw bodem moet doen is dat misschien een goede oplossing. U kunt natuurlijk ook terrassen aanleggen en dan zult u merken dat de planten daarop beter zullen groeien, omdat ze dichter bij het licht staan. Omdat uw aquarium nogal smal is kunt u daar niet zo goed weg mee. In de diepere gedeelten gebruikt u dan plantjes die met wat minder licht tevreden zijn, zoals Cryptocoryne-soorten. Bovendien ondersteunen deze plantjes uw zwak werkende filters door, actief, ammonium uit het water op te soeperen. Verder zou ik adviseren een lamp bij te installeren. Een TLD 86 b.v. Om toch zoveel mogelijk licht naar beneden te krijgen. Anderzijds kan dan de belichtingsduur verlaagd worden tot zowat 10 uren. Op die manier komt er op een natuurlijke manier kooldioxide in het aquarium. Uw dure kooldioxide-installatie slaagt er immers niet in uw planten te laten groeien, noch de alggroei terug te dringen. Ook dat is natuurlijk voorspelbaar in een hoog en smal aquarium waar de zuurstofhuishouding al nooit optimaal kan zijn. Ik ben benieuwd wat mijn raadgevingen zullen opleveren. |
Geachte Heer de Batist,
Hartelijk dank voor uw brief en de analyses. Toch verwonder ik mij erover dat u totaal andere waarden bekomt dan wat ik normaal meet. Maar ik neem aan dat u met beter materiaal meet dan ik. Ik heb mijn bodem veranderd zoals U vroeg, maar mijn winkelier geloofde uw verhaal niet erg. Omdat ik toch met slecht groeiende planten zit raadde hij me aan om onder mijn fijn zand flink wat voedingsbodem te mengen. Daardoor is de bodem zowat 5 cm verhoogd. De zwarte plekken zijn nu verdwenen maar de alg op de bladeren is dramatisch toegenomen. Ook de blauwe alg overal op de bodem is nog niet verdwenen. Ondanks het feit dat ik een Oxydator geïnstalleerd heb. Ik heb me ondertussen enkele diskussen aangeschaft maar ze laten zich niet zien. Hoe weinig planten er eigenlijk nog overschieten, ze slagen erin zich ertussen te verbergen. Ik voeg nog enkele waterstalen toe en een tekeningetje van de installatie van mijn filters. Op aanraden van een clublid heb ik daar ook nog wat verbeteringen aangebracht. Kunt U mij snel antwoorden a.u.b.?
S.v.d.B. - Wilrijk |
Bij het "verbeteren" van uw bodem had u geen slechtere keuze kunnen maken. Het baardalgcomplex ontstaat namelijk in 2 types van onnatuurlijke bodem: deze die uit slechts één korrelgrootte bestaan en deze waarin de zgn. gesinterde voedingsbodem is verwerkt. Dat heb ik in het decembernummer van vorige jaargang ook reeds vermeld.
Verander dus uw bodem zoals ik u eerst heb aangeraden want dat is in uw aquarium absoluut de beslissende factor. Als ik de tekening van uw filtersysteem bekijk (Fig. 2)
dan lijkt het logisch dat uw blauwe alg hardnekkig blijft voortgroeien want uw beide filters spuien nog steeds ammonium. Uw waterstalen vertoonden tenminste een vrij hoog gehalte aan deze stikstofverbinding. In het aquarium zelf liep dat zelfs op tot 3 mg/l. Een geluk dat uw pH op 7,1 stond anders was er een, voor kardinaalneons en diskussen, dodelijke concentratie ammoniak ontstaan. In alle geval verklaart dat voldoende het stressgedrag van uw diskussen.
Wat is er dan verkeerd aan uw filtersysteem? Uw oxydator staat toch vóór de filterinlaat en u hebt inderdaad de uitstroom van de filters naar binnen laten spuiten. U hebt echter de inlaatstrook van het bioblok versperd met een stuk blauwe filterspons. Ik vermoed dat iemand u ooit verteld heeft dat dit materiaal de ideale voorfiltersubstantie is. Dat klopt uiteraard wel een beetje in grote open biofilters maar hier staat het vlak achter de geperforeerde plasticplaat. Welnu, deze plaat is doorboord met gaatjes van 3 mm diameter, dat maakt dat slechts de helft van de oppervlakte water doorlaat. Omdat het vuil water is, is deze filterspons vrij snel verzadigd. Dat maakt dan weer dat die kleine halve oppervlakte van de inlaatstrook eigenlijk het enige is dat filtert. Het vuil dat uw filtermateriaal moet koloniseren met bacteriën en later doen aanrijpen bereikt op die manier het filtermateriaal nooit in uw beide filters. Ook de oxydator slaat hier vierkant de bal naast. De zuurstofmoleculen komen op die manier nooit tussen het filtermateriaal terecht waar ze de oxidatie van uw ammonium naar nitriet en nitraat moeten steunen. Nog een laatste advies: in plaats van de geperforeerde pijpjes te gebruiken, en zeker over zo een lengte, laat het water gewoon vrij in het aquarium stromen. Op die manier hebt u het minste debietverlies en dientengevolge ook de beste watercirculatie. |
Geachte Heer de Batist,
Ik heb, met veel moeite, opnieuw mijn aquarium volledig uitgebroken en een nieuwe bodemlaag gelegd waarvan ik hoop dat ze zal voldoen. Ook de filters heb ik aangepast volgens uw opmerkingen. Alleen, omdat u zo hamerde op de zuurstof die tussen het filtermateriaal moest komen heb ik in het eerste filtervak van mijn bioblok nog een zuurstofpomp bij laten uitstromen. Het resultaat laat echter op zich wachten. De blauwe alg is dus nog altijd aanwezig en de diskussen zijn nog steeds schichtig. De baardalgen lijken mij evenwel op hun retour te zijn (eindelijk!). Het blijkt dus dat uw bodemtheorie klopt, hoewel ze me erg onwaarschijnlijk voorkomt. Overal wordt me het tegengestelde aanbevolen, nml. dat men voor een goede plantengroei een luchtige bodemgrond moet hebben. Enfin, ik hoop dat de goede evolutie zich verder zet. Hebt u nog enkele suggesties om dat blauwe alg-bastion op te ruimen ?
S.v.d.B. - Wilrijk |
| Natuurlijk heb ik nog een suggestie. Eén maar, maar wel een belangrijke. Een zeer belangrijke fout die talloze aquariumliefhebbers dagelijks maken hebt u net ook gemaakt. Het betreft uw "zuurstofpomp". Deze benaming wordt vaak gegeven aan luchtpompjes. Luchtpompjes verplaatsen namelijk lucht en géén zuurstof. Het is namelijk zo dat in lucht slechts een klein (maar, voor ademende wezens, belangrijk) gedeelte zuurstof aanwezig is. Deze zuurstof wordt met een luchtpomp met kracht doorheen het water geblazen zodat het twijfelachtig is of er wel veel van in oplossing komt. Want daar komt het eigenlijk op aan, dat zuurstofmoleculen zich in het water oplossen, en zo het systeem en de filtercapaciteit ondersteunen. Met uw luchtpomp in het eerste filtervak vernietigt u dus ook het effect van uw oxydator, want de zuurstofmoleculen worden er op die manier gelijk weer uitgeblazen. Dus, de uitstromer uit uw eerste filtervak verwijderen en dan kunnen uw filters eindelijk rijpen. Nu uw bodem aangepast is en er echte natuurlijke processen in kunnen plaatsgrijpen, is het verder ook aangewezen een plantenvoeding met hoog magnesiumgehalte toe te dienen. U zult merken dat de planten dan beter groeien en alle baardalg van de randen verdwijnt. |
Geachte heer de Batist,
Alle blauwe alg is nu blijkbaar onder controle. Mijn diskussen zwemmen rustig rond maar zijn toch nog wat schichtig. Ik vermoed dat dit aan mijn hoog aquarium met zijn moeilijk te handhaven zuurstofevenwicht te wijten is. Gewoonlijk zijn ze wat nerveuzer als het reservoir van de oxydator leeg begint te raken. Mijn planten staan er goed bij. Hier en daar nog wat plukjes baardalg maar ik vermoed dat ik daar met waterverversen wat aan kan verhelpen. Mijn dank voor uw constructieve raadgevingen. Voor het eerst in die 2½ jaar geniet ik nu echt van mijn aquarium.
S.v.d.B. - Wilrijk |
| Een laatste hint voor bezitters van een hoog smal aquarium: plaats een tweede oxydator. Maar wel enkele weken nadat u de eerste geïnstalleerd hebt. Op die manier krijgt U nooit een tekort aan vrije zuurstof. |
|
