| Men
vraagt ons wat ... |
| |
Geachte Heer De Batist,
Op dinsdag 18 april tijdens onze wekelijkse babbelvergadering bracht
een van de leden, in het bezit van een zeeaquarium volgend probleem
met levend bewijs naar voren:
Gedurende de laatste 2 maanden stelt hij regelmatig het voorkomen
vast van kleine rode wormpjes ( zie tevens videoprints van microscoop
opnamen in bijlage) die wanneer ze opgemerkt worden, telkens worden
uitgevangen. |
"Zeetubifex"
Foto: Eddy Vermeulen |
Daar dit hem enigszins
verontrust bracht hij ditmaal een staal van deze wormpjes mee. De
aanwezige zeeaquarianen konden geen uitsluitsel geven. Vandaar onze
dringende oproep naar u toe voor enige toelichting betreffende aard
en schadelijkheid van deze minuscuul kleine diertjes. Indien storend
voor het zeeaquarium, hoe deze dieren uitroeien, met welke middelen?
Dit bij gebruik van medicijnen zonder schade te veroorzaken aan het
aquariumbestand.
Overzicht van het getroffen zeeaquarium:
inhoud: 900 liter
waterwissel: 1000 liter vers zeewater (Yerseke) /3-4 weken in stappen
van 200 liter per keer.
nitraat en fosfaat: niet meetbaar.
lagere dieren: veel lederkoraal, poliepen, levend steen
vissen: 8 waaronder: 3 doktersvissen; 1 bispinosus; 1 rifwachter,
2 juffers
Hopelijk kan je spoedig uitsluitsel geven in verband met eventuele
schadelijkheid en indien nodig bestrijding van deze opkomende wormenplaag? |
| |
Het
is toch vreemd dat telkens wanneer er iets onbekends de kop opduikt
men onvermijdelijk gaat denken aan een plaag die dan bestreden of
uitgeroeid moet worden. Een gevolg van maatschappelijke druk denk
ik. Iets dat ik bij mij volledig heb uitgeschakeld. Immers, in totaal
komen ruim 30000 soorten wormachtige wezens in de zee voor. Het is
dus niet meer dan normaal dat sommige daarvan ook met levend steen
geïntroduceerd worden. Het is eigenlijk eenvoudig na te gaan
of deze parasitair zijn. De wormen worden meestal ondergebracht in
twee grote groepen, de rondwormen of Nematoda en de gelede wormen
of Annelida. Naast een aantal kleinere groepen overigens waarvan alleen
de trilhaarwormen of Planaria wat last kunnen berokkenen. Aan deze
plaaggeestjes en hun controle heb ik vorig jaar een uitgebreide casestudy
geweid. Bij de Nematoda komen heel wat parasitaire vormen voor maar
ook soorten die vrij rondzwemmen of in de bodem vertoeven. Ze hoeven
dus niet specifiek parasitair te zijn maar het is wel beter er de
nodige aandacht aan te besteden, voor in het geval dat... Bij de Annelida
zijn de parasitaire vormen beperkt tot de lintwormen of Cestoda en
de bloedzuigers of Hirudinea. De eersten komen alleen als inwendige
parasieten voor en bloedzuigers komen bij mijn weten niet voor in
de zeeën. Alle andere gelede wormen leven doorgaans van detritus
of van kleine kreeftjes die in de bodem voorkomen. De gelede wormen
worden naast Cestoda of Hirudinea verder opgesplitst in de Polychaeta
of zeeborstelwormen, en de Oligochaeta wat letterlijk betekent: borstelarme
wormen. Op de microscoopfoto meen ik duidelijk een vertegenwoordiger
van die laatste groep te herkennen. Geen paniek dus, het is eigenlijk
gewoon een uiting van biodiversiteit.
Die groep van de Oligochaeta wordt in boeken over zeeaquarium overigens
zelden genoemd, zodat de leek die toch wel wat leest terecht zou kunnen
concluderen dat ze niet in de zee vertoeven en dat de dieren die u
aantrof tot de rondwormen behoren. Het is zo dat we hier de ons bekende
regenwormen, maar ook de Tubifex terugvinden. Ik heb over dit onderwerp
nog even ruggespraak gehouden met Dr Jan Govaert van het K.B.I.N.
Hij vertelde mij dat Oligochaeta zeer regelmatig in zeewater voorkomen
maar dat het aantal specialisten die op wereldbasis hiermee bezig
zijn op de vingers van één hand geteld kunnen worden.
Hij kon met dus slechts enkele namen doorgeven met het oog op het
bekomen van wat determinatieliteratuur. |
Tubifex rivularis, een gekende gelede
worm.
Foto: Gérard Klauner
De vuurworm Hermodide carunculata komt
in zowat alle tropische zeeën voor.
Foto: Peter de Batist.
|
Wie verder
het onderwerp wormen wat wil uitdiepen verwijs ik naar de desbetreffende
rubrieken in de Mergus’ zeewateratlassen. Daar zal men dan lezen
dat de klasse van de zeeborstelwormen in twee orden opgesplitst worden:
de Errantia of vrijlevende wormen en de Sedentaria of vastzittende
wormen. Tot de laatste groep behoren de kokerwormen waarvan het iedereen
duidelijk is dat ze niet parasitair zijn. Verder worden er enkele
soorten Errantia gesignaleerd die zo groot worden en bovendien erg
mooi zijn dat het verzorgen in een aquarium wel iets aparts heeft.
Meestal zal dat beperkt blijven tot een speciaal aquarium, want die
grote soorten zijn soms rovers, hoewel hun dieet beperkt blijft tot
kreeftachtigen en verder zijn het natuurlijk ook prima aaseters. Wandelende
vuilbakken van het rif als het ware. Zo verschenen er een 5-tal jaar
geleden berichten in “Das Aquarium” over het voorkomen van
tot 2 m lange Palolo-wormen (Palolo siciliencis) in aquaria. Dieren
die vooreerst niet opgemerkt werden omdat ze nocturaal zijn en in
de dag in de bodem vertoeven. Een dode vis verdwijnt echter zonder
voor ammoniumklappen te zorgen. Ik heb het geluk gehad in die periode
ook zo’n exemplaar te kunnen bekijken dat iemand in een overgenomen
zeeaquarium aantrof. Dit dier was echter “slechts” 120 cm
lang. Verder heb ik op Madera 3 jaar geleden de zeer mooi rood gekleurde
Hermodice carunculata of vuurworm kunnen fotograferen.
Om nog even op uw wormpjes terug te komen, ik meen dat ik in “Het
Zeeaquarium” ooit een artikeltje heb gelezen over “zeetubifex”
die door een liefhebber op een speciale manier werd verzameld om zijn
aquariumvissen als afwisselingvoer aan te bieden. Ik denk dat de diertjes
in uw aquarium hiermee sterk verwant zijn.
Nog veel genoegen met uw zeeaquarium. |
|
